مقدمه
آتش سوزی، ممکن است برای هر ساختمانی و با هر کاربری رخ دهد! فرقی نمیکند ساختمان مسکونی باشد یا تجاری؛ اداری باشد یا صنعتی؛ هرچه که باشد، به دلیل وجود بار حریق در ساختمانهای مختلف، ممکن است حریق اتفاق بیفتد. اما آنچه مهم است مقابله با آن درست در زمان وقوع آن است. چرا که زمان در عملیات اطفای حریق آیتم بسیار مهمی است که نباید آن را از دست داد. برای مقابله با آتشسوزیهای احتمالی در زمان درست، باید ساختمان به تجهیزات آتش نشانی مختلف تجهیز شده باشد. تجهیزاتی که در کنار هم قرار میگیرند و یک سامانه و سیستم یکپارچه برای مقابله با آتش را ایجاد میکنند. در این مقاله میخواهیم محصولات و تجهیزات مختلفی را که بخشی از سیستم اطفا حریق ساختمان را تشکیل میدهند معرفی کنیم.
سیستم اطفای حریق اسپرینکلر
بگذارید ابتدا با سیستم اطفای حریق اتوماتیک و خودکار اسپرینکلر آغاز کنیم. اسپرینکلر، یک سیستم اطفاحریق اتوماتیک است که از اجزا و قطعات مختلفی تشکیل شده است. به عنوان مثال، در یک سیستم اسپرینکلر، قطعاتی همچون منبع ذخیره آب، پمپ آتش نشانی، انواع لوله کشیها، انواع شیرها و غیره به چشم میخورد که در نهایت به یک قطعه کوچک، حساس و فناورانه منتهی میشود که به آن اسپرینکلر هد (یا به اختصار اسپرینکلر) میگوییم. بله؛ اسپرینکر آتش نشانی، قطعه تکنولوژیکی است که در انتهای یک سیستم اسپرینکلر قرار میگیرد و وظیفه آشکارسازی آتش و خاموش کردن آن را بر عهده دارد. این قطعه در انواع مختلفی طراحی و تولید میشود. اسپرینکلر پایین زن، اسپرینکلربالازن و اسپرینکلر دیواری نمونههایی از اسپرینکلرهای آتشنشانی هستند که توسط شرکتهای تولید کننده تجهیزات آتش نشانی طراحی، تولید و روانه بازار میشود.
هوزریل آتش نشانی (قرقره و شیلنگ نیمه سخت)
قرقره و شیلنگ آتش نشانی که به آن هوزریل هم گفته میشود، ابزار بسیار مهم دیگری است که به هنگام بروز حریق، به داد ساکنان ساختمان میرسد. طراحی این تجهیز مهم به گونهای است که علاوه بر آتشنشان و افراد آموزش دیده، افراد معمولی و ساکنان ساختمان هم میتوانند به راحتی از آن استفاده کنند. هوزریل آتش نشانی خود از ۵ قطعه مختلف و گوناگون ساخته شده است. شیر تک ضرب، شیلنگ رابط، قرقره با سیستم آبرسان داخلی، شیلنگ نیمه سخت و نازل پنج جز اصلی یک هوزریل آتش نشانی استاندارد تشکیل میدهند. خوشبختانه امروزه در بسیاری از سازمانهای آتش نشانی کشور اعم از تهران، خراسان رضوی، اصفهان و البرز الزاماتی مبنی بر استفاده از هوزریل استاندارد و تاییدیه دار تدوین و اجرا شده است. استفاده از هوزریل استاندارد و یا تاییدیه دار سبب میشود، در زمان بروز حریق افراد بتوانند به راحتی و چابکی حریق را کنترل و یا اطفا نمایند.
سامانه شیلنگ تاشونده
همانطور که در بخش قبلی به آن اشاره کردیم، هوزریل آتش نشانی وسیلهای است که افراد عادی ساختمان هم میتوانند از آن استفاده کنند. اما در ساختمانهای مختلف، سامانه اطفای حریق مبتنی بر شیلنگ برزنتی هم به چشم میخورد. این سامانه که برای آتش نشانها و افراد آموزش دیده طراحی شده است، آب با دبی و فشار بالا (بیشتر از هوزریل) را در اختیار آتشنشان برای خاموش کردن حریق قرار میدهد. سامانه شلنگ برزنتی از یک شیلنگ تا شونده یا برزنتی، یک نازل سه حالته، انواع اتصالات و شیر فلکهای تشکیل شده است که توسط قرقره یا رک نگهداری میشود. اخیرا در سازمانهای آتش نشانی برخی از شهرها، همچون سازمان آتش نشانی تهران، استفاده از هوزرک آتش نشانی بسیاری از ساختمانها الزامی شده است. هوزرک این امکان را به آتش نشان میدهد تا در زمان بروز حریق شیلنگ را به راحتی از روی رک تخلیه و با سرعت هرچه تمامتر حریق اطفا نماید. یادتان نرود که در عملیات اطفای حریق، زمان آیتم بسیار مهم و تعیین کننده به شمار میرود. توجه داشته باشید که سرعت به کار گیری شیلنگ برزنتی در سامانه هوزرک بسیار سریعتر از سایر نگهدارندههای شیلنگ برزنتی همچون سبد و قرقره است!
جعبه آتش نشانی
در بندهای گذشته در خصوص سامانههای هوزریل و شیلنگ برزنتی صحبت کردهایم. این تجهیزات بایستی (بر اساس الزامات) در داخل جعبههای مخصوصی با نام جعبه آتش نشانی نگهداری شوند. جعبه آتش نشانی تجهیز بسیار مهمی است که از متریال فولاد و یا استیل و بر اساس استانداردها و قوانین مشخص شدهای طراحی و تولید میشوند. استفاده از جعبه استاندارد اگر پر اهمیتتر از هوزریل استاندارد نباشد، کم اهمیتتر از آن نیست! به همین دلیل، در بسیاری از شهرهای کشور به کار گیری جعبه آتش نشانی استاندارد به صورت الزام و قانون در آمده است. جعبه آتش نشانی بر اساس کاربری، به انواع و اقسام مختلفی تقسیم بندی میشود. به عنوان مثال جعبه آتش نشانی تک کابین، جعبه آتش نشانی دوقلو، جعبه آتش نشانی دو طبقه و جعبه آتش نشانی محوطهای از جمله محصولاتی هستند که در شرکتهای تولید کننده تجهیزات آتشنشانی در ایران طراحی، تولید و در اختیار خریداران قرار میگیرند.
مقاله مرتبط :
شیرهای آتش نشانی
از جمله دیگر تجهیزاتی که در بخشهای مختلف یک ساختمان و در سیستم اطفا حریق آن به چشم میخورد، انواع شیرهای آتش نشانی است. به عنوان مثال، شیر سیامی، یک شیر مخصوص است که در ابتدای لوله رایزر ساختمان قرار میگیرد. آتشنشانانی که در زمان بروز حریق به محل حادثه اعزام میشوند، میتوانند شیلنگ آتش نشانی متصل شده به پمپ آتش نشانی را به شیر سیامی که در ابتدای لوله رایزر قرار گرفته است متصل و از آن طریق آب را وارد لوله رایزر و در نهایت در طبقه مورد نظر مورد استفاده قرار دهند. شیرهای فلکهای ۹۰ درجه و ۱۳۵ درجه، شیرهای فلکهای تنظیم فشار و شیر فشار شکن از جمله شیرهای دیگری هستند که در بخشهای دیگر سیستم اطفا حریق یک ساختمان قرار میگیرند. به هنگام خرید شیرهای آتش نشانی توجه به کیفیت و برند شیر بسیار مهم است. زیرا تجهیزات آتشنشانی قرار است از زمان ساخت ساختمان تا پایان عمر ساختمان، در آن نصب باشند. به همین دلیل باید از کیفیت و استقامت مناسب برخوردار باشند.
خاموش کننده دستی (کپسول آتش نشانی پودری)
تا کنون در خصوص سیستم آتش نشانی آبی مطالبی را بیان کردیم. اما در این بخش میخواهیم در خصوص خاموش کنندههای دستی که از پودر برای اطفای حریق استفاده میکنند حرف بزنیم. از دیگر تجهیزاتی که در کنار سیستمهای اطفای حریق آبی مورد استفاده قرار میگیرد و میتواند در زمان بروز حریق و در همان لحظات ابتدایی، به کمک افراد بیاید، انواع کپسولهای آتش نشانی است. هر چند در گذشته، تنها کپسول آتش نشانی BC در کشور موجود بود، اما هم اکنون استفاده از کپسول آتش نشانی پودری ABC توصیه میشود. کپسول پودری ABC بر خلاف کپسول BC توانایی اطفا حریق جامدات را هم دارد. از آنجایی که در یک ساختمان ممکن است هم حریق ناشی از جامدات، هم حریق ناشی از مایعات و هم حریق ناشی از گازها اتفاق بیفتد، کپسول ABC گزینه بسیار مناسبی برای آن به شمار میرود.
کلام پایانی
به این ترتیب به انتهای این مقاله نزدیک میشویم. در این مقاله سعی کردیم در خصوص انواع و اقسام تجهیزات آتش نشانی اطفای حریق صحبت کنیم. در پایان توجه به این نکته ضروری است که به هنگام خرید تجهیزات آتش نشانی بایستی به کیفیت آن توجه داشت. زیرا این تجهیزات به طور مستقیم با جان و دارایی افراد سرو کار دارند. آریاکوپلینگ یکی از شرکتهای معتبر در زمینه تولید تجهیزات آتش نشانی است که در بازار به کیفیت شهرت دارد. این شرکت بیش از 350 محصول مختلف را در سبد تولیدات خود دارد که همگی بر اساس استانداردهای ملی و بین المللی طراحی و تولید میشوند.